Dijital dönüşümün zorunluluğu
Günümüz iş dünyasında dijital dönüşüm, artık bir tercih olmaktan çıkmış, rekabetin ve sürdürülebilir büyümenin vazgeçilmez bir unsuru haline gelmiştir. Özellikle Türkiye’deki KOBİ’ler için dijitalleşme, verimliliği artırmak, maliyetleri düşürmek ve müşterilere daha hızlı, kaliteli hizmet sunabilmek adına büyük bir zorunluluk haline gelmiştir. Teknolojinin hızla değiştiği bir dünyada, geleneksel yöntemlerle ilerlemeye çalışmak, yalnızca rekabet gücünü değil, işletmenin varlığını da riske atmaktadır. Bu bağlamda dijital dönüşüm, iş süreçlerini optimize etmekten yenilikçi ürün ve hizmet geliştirmeye kadar işletmelerin geleceğe hazırlanmasını sağlayan bir köprü görevi görüyor.
Büyük işletme ve KOBİ’ler için dijital dönüşüm süreci büyük fırsatlar sunarken, aynı zamanda ciddi zorluklar barındırır. Bu zorlukların başında, dönüşümün maliyetlerini finanse edebilme sorunu ve teknolojik bilgi eksikliği gelmektedir. İşletmeler genellikle dijital dönüşüm süreçlerini nasıl planlayacakları ve hangi teknolojilere öncelik verecekleri konusunda belirsizlik yaşamaktadır. Bunun yanı sıra, çalışanların değişime adaptasyonu ve dönüşüm sürecine liderlik edecek bir vizyonun eksikliği, sürecin başarıyla tamamlanmasını zorlaştırıyor.
Ölçemediğinizi yönetemezsiniz temel ilkesi, dijital dönüşüm olgunluk seviyesinin ölçülmesiyle doğrudan ilişkilidir; çünkü bir işletmenin dijitalleşme yolculuğundaki ilerlemesini ölçümlemek etkin yönetim ve sürdürülebilirlik için zorunluluktur. İşletmelerin dijital dönüşüm sürecinde; ihtiyaçlarını ve mevcut durumlarını doğru bir şekilde analiz edebilecek bir rehbere ihtiyaç duydukları açıktır. İşte tam da bu noktada, DDX Dijital Dönüşüm Değerlendirme Modeli ve SIRI (Smart Industry Readiness Index) Modeli işletmelere yol gösterecek etkili bir araç olarak kullanılıyor.
Başarılı bir dijital dönüşüm için DDX ve SIRI Dijital Olgunluk Ölçüm Modelleri
Teşvikler kapsamında dijital olgunluk seviyesinin belirlenmesi için Dijital Dönüşüm Değerlendiricileri ile çalışmak zorundadır. Dijital Dönüşüm Değerlendiricileri: İşletmelerin dijital olgunluk değerlendirme süreçlerinde yer alan ve işletmelerin olgunluk değerlendirme raporunu ve dijital dönüşüm yol haritası ile yatırım planını hazırlamakla görevlendirilen kişi/kurumlardır. Teşvik kapsamında dijital olgunluk değerlendirme, yol haritası ve yatırım planı hazırlama süreçlerinde;
- KOBİ’ler için Türkiye Sanayi Sevk ve İdare Enstitüsü (TÜSSİDE) tarafından sertifikalandırılan Dijital Dönüşüm Danışmanları aracılığıyla DDX dijital dönüşüm değerlendirme modeli kullanılır.
- Büyük işletmeler için Türkiye Metal Sanayicileri Sendikası (MESS) MEXT Teknoloji Merkezi ile İstanbul Hazır Giyim ve Konfeksiyon İhracatçıları (İHKİB) Dijital Dönüşüm Merkezi yetkilendirilmiş olup Smart Industry Readiness Index (SIRI) Modeli kullanılır.
Dijital Dönüşüm Olgunluk Seviyesi Ölçüm Modelleri
Büyük İşletmeler İçin Smart Industry Readiness Index (SIRI) Modeli
Dünya Ekonomik Forumu (WEF) tarafından tanınan tek dijital olgunluk değerlendirme metodolojisidir. Uluslararası bir standarda bağlı olan SIRI Değerlendirme Matrisi’ne bağlı kalarak kurum içerisinde ilgili birim yöneticileri ile bir araya gelerek 16 farklı boyutta işletmenin mevcut durum analizi yapılır. Her bir boyut için, dijital olgunluk seviyesine karşılık gelecek 0 ila 5 aralığında olan bant skoru belirlenir. Bant skorları belirlenirken Alman Bilim ve Mühendislik Akademisi (ACATECH) altyapısı kullanılıyor.
SIRI’nin Değerlendirme Matrisi
KOBİ’ler İçin DDX Dijital Dönüşüm Değerlendirme Modeli
TÜBİTAK TÜSSİDE tarafından geliştirilen DDX Dijital Dönüşüm Değerlendirme Modeli, işletmeleri DDX Danışman Havuzunda yer alan Dijital Dönüşüm Danışmanlarıyla bir araya getirerek işletmelere dijital dönüşüm yolculuklarında rehberlik eden bir modeldir.
DDX Dijital Olgunluk Değerlendirme Yol Haritası
Mevcut Durum Değerlendirmesi: Seçecekleri bir danışmandan hizmet almaya başlayan işletmelerin dijital dönüşüm olgunluk seviyeleri, Boğaziçi Üniversitesi tarafından geliştirilen Dijital Dönüşüm Değerlendirme Aracı (D3A) kullanılarak değerlendirilmektedir. Değerlendirmede işletmenin süreçleri ve süreçlerdeki veri kullanımı, D3A’nın beş boyutu (Kurumsal Yönetim, Müşteri ve Pazar Yönetimi, Ar-Ge ve Ürün Yönetimi, Tedarik Yönetimi, Üretim Yönetimi) altında incelenmektedir. Değerlendirme sonucunda, işletmenin mevcut dijital dönüşüm olgunluk düzeyi belirlenir ve bu seviye, havuzda yer alan diğer işletmeler üzerinden yapılan kümeleme analiziyle karşılaştırılarak, mevcut seviyenin artırılması için öneriler sunuluyor.
Rekabet Unsurlarının Belirlenmesi: Bir şirketin rekabet unsurları, yol haritası çalışmasının en önemli girdilerinden biridir. Bu nedenle doğru konumlandırılması büyük önem taşır. Bu çalışmada, rekabet unsurlarının tanımlanmasında Krajewski – Malthora – Ritzman tarafından geliştirilen “Competitive Priorities and Capabilities – Rekabetçi Öncelikler ve Yetkinlikler” tablosu kullanılmaktadır. Bu tablo, kalite, hız, esneklik ve maliyet gibi temel öncelikleri ele alarak, işletmenin rakiplerinden nasıl farklılaştığını ortaya koyar.
Yol Haritası ve Önceliklendirme: Olgunluk düzeyi belirlendikten sonra, işletmenin rekabet avantajı, stratejik öncelikleri ve hedefleri göz önünde bulundurularak, işletmeye özgü yol haritasını içeren bir rapor hazırlanmaktadır. Raporun Tespit ve Öneriler başlığında, 19 ayrı temada danışmanın mevcut durum değerlendirmelerinden faydalanılarak hazırladığı işletme ile ilgili tespit ve önerileri yer alır.
Bu şekilde, dijital dönüşüm danışmanının sunduğu raporun içeriği ve niteliği net bir şekilde ortaya konulmuş olur.
Dijital Dönüşüm için Devlet Destekleri ve Teşvikleri
Devlet Deteklerini 12. Kalkınma planında “YEŞİL VE DİJİTAL DÖNÜŞÜMLE REKABETÇİ ÜRETİM” hedef ve politikası çerçevesinde değerlendirdiğimizde dijital dönüşüm farklı boyutlarda desteklenmektedir. Bu bağlamda kalkınma planında
“428. İmalat sanayiinde dijital dönüşümün gelişimi desteklenecektir.
428.1. İmalat sanayiinde sektörel analizler yapılarak, yapay zekâ, büyük veri analitiği, ileri otomasyon vb. gibi dijital teknolojilerin imalat süreçlerine entegre edilmesi ve imalat sanayinde dijital dönüşüm teşvik edilecektir.
428.2. İmalat sanayiinde yer alan KOBİ’lerin dijital teknolojileri daha etkin kullanması amacıyla bilgilendirilmesi ve desteklenmesi sağlanacaktır.
428.3. KOBİ’lerde yaygın olarak ihtiyaç duyulan dijitalleşme uygulamaları merkezi bir alt yapı ve destekleyici yazılım araçlarıyla karşılanacaktır.”
politikaları çerçevesinde devlet destekler ve teşvikleri şekillenmektedir. Destek /teşvik miktar ve oranları yıllar itibariyle değişkenlik göstermekle birlikte işletmelerin faydalanacağı destekler:
KOSGEB Dijital Dönüşüm Değerlendirme Analizi ve Yol Haritası Hizmeti Desteği
KOSGEB’in Dijital Dönüşüm Değerlendirme Analizi ve Yol Haritası Hizmeti Desteği kapsamında, işletmelerin TÜSSİDE tarafından belgelendirilen dijital dönüşüm danışmanlarından alacakları danışmanlık hizmetine destek sağlanmaktadır. Her bir danışmanlık hizmeti için destek üst limiti 20.000 TL olup, program süresince toplam destek üst limiti 40.000 TL’dir.
Desteğin detaylarına buradan ulaşabilirsiniz.
KOSGEB KOBİ Dijital Dönüşüm Destek Programı
KOBİ Dijital Dönüşüm Destek Programı, küçük ve orta ölçekli işletmelerin iş süreçlerini geliştirmek, verimliliği artırmak, rekabet güçlerini yükseltmek ve ekonomideki paylarını büyütmek amacıyla dijital dönüşüm süreçlerini desteklemeyi hedefler. Program kapsamında, işletmelerin dijital dönüşüm yatırımlarına yönelik makine, teçhizat, yazılım ve donanım giderleri desteklenirken, 1.000.000 TL ile 20.000.000 TL arasında değişen, 36 ay vadeli kredilerin faiz giderleri geri ödemesiz olarak karşılanır. Destekten yararlanabilmek için işletmelerin, TÜBİTAK TÜSSİDE onaylı bir Dijital Dönüşüm Danışmanı tarafından hazırlanan DDX Raporu’nu almış olmaları gerekmektedir.
Desteğin detaylarına buradan ulaşabilirsiniz.
T.C. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Dijital Dönüşüm Destek Programı
Dijital Dönüşüm Destek Programı ile teknolojik ürün ve çözümlerin işletme süreçlerine entegre edilmesi ile işletmelerin üretim ve tedarik zinciri süreçlerini iyileştirerek verimliliklerini artırmak, küresel rekabette üstünlük kazandırmak ve Türkiye’nin teknolojik yetkinliğini yükselterek katma değerli ürünler üretilmesi amaçlanmaktadır.
Program ile imalat sanayinde en az 5 yıldır faaliyet gösteren KOBİ’ler ve büyük işletmeler desteklenecek olup program ile dijital dönüşüm yolculuğuna başlamış veya dijital olgunluk seviyesinde ilerlemiş rekabetçi işletme sayısının artırılması hedeflenmektedir.
Destek programının özeti
Bu bağlamda, ülkemizde dijitalleşmeye ve yenilikçiliğe dayalı bir ekonomik düzen tesis etmek amacıyla Dijital Türkiye vizyonunun ve Milli Teknoloji Hamlesinin ortak hedefleri kapsamında hayata geçirilen Dijital Dönüşüm Destek Programı ile imalat sanayinde faaliyet gösteren işletmeler 2012/3305 sayılı “Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar”da yer alan “Öncelikli Yatırımlar” kapsamında desteklenecektir. Böylece işletmelerinin yüksek teknolojili ve verimli üretime geçiş amacıyla yapacakları dijital teknoloji yatırımları yatırımın yerinden bağımsız bir şekilde 5. Bölge desteklerinden faydalanacaktır.
Dijital Dönüşüm Destek Programı kapsamında işletmelerin faydalanabileceği giderler:
Dananım: İşlemleri bilgisayarlı sistemler tarafından kontrol edilen ve / veya uygun sensörler ve sürücüler tarafından yönetilen sermaye malları
Sistem: Kalite ve sürdürülebilirlik güvencesi için sistemler
Yazılım: Üretim Süreçleriyle İlgili Yazılımlar ve Siber Sistemler
Güvenlik: Üretimin Güvenliği için Risklerin Azaltılmasına Yönelik Sistemler
Lojistik: Tedarik ve Sevkiyat Lojistiğine Yönelik Dijitalleşme Yatırımları
Detaylı ürün listesine buradan ulaşabilirsiniz.
Teşvik Detayları ve Model
Dijital dönüşüm, günümüz iş dünyasında yalnızca bir trend değil, işletmelerin sürdürülebilirliği ve rekabet gücü için bir zorunluluktur. Bu süreçte DDX ve SIRI Modeli, işletmelerin dijitalleşme yolculuğunda güçlü bir rehber olarak öne çıkarak mevcut durumlarını analiz etmelerine, stratejik hedefler belirlemelerine ve etkili bir yol haritası oluşturmalarına olanak tanır. İşletmelerin verimlilik, maliyet avantajı ve rekabet üstünlüğü sağlamak için dijital dönüşüm destek programından faydalanması önemli fırsat sunuyor.
