7 Temmuz 2023 tarih ve 32241 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 7346 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile KDV oranlarında değişikliğe gidilmiş ve %18 olarak uygulanan KDV oranı %20’ye, %8 olarak uygulanan KDV oranı da %10’a çıkarılmıştır. Peki, söz konusu değişiklik indirimli orana tabi işlemlerde iade uygulamasını etkileyecek mi? Yani, Temmuz 2023 öncesinde, %1 ve %8 KDV oranına tabi işlemler nedeniyle uygulanmakta olan yüklenilen KDV’nin iadesine değişiklik sonrasında da aynen devam edilecek mi? Hemen belirtmeliyiz ki, %1 KDV oranına tabi işlemlere ilişkin yüklenilen KDV’nin indirimine aynı şekilde devam edilecektir ancak, %10 KDV oranına tabi işlemler için aynı durum söz konusu değildir.
İndirimli orana tabi işlemlere ilişkin yüklenilen KDV’nin uygulanmasında öncelikle “indirimli oran” ifadesinin ortaya konması gerekmektedir.
Katma Değer Vergisi, 1985 yılında yürürlüğe girmiş olup, uzunca bir süredir de %1, %8 ve %18 oranları uygulanmakta idi. Kamuoyundaki genel algı, %18’in genel oran ve diğer oranların da indirimli oran olduğu şeklindedir. Oysa, KDV oranlarını belirleyen Bakanlar Kurulu Kararları’nda (sonrasında Cumhurbaşkanı Kararları) %1 ve %8 KDV’ye tabi mal ve hizmetler ayrı ayrı tespit edilirken bunların dışındaki mal ve hizmetlerin de %18 oranında tabi olacağı belirtilmekteydi. İşte tam da bu nedenle, %18 genel oran olarak, %1 ve %8 de indirimli oran olarak bilinmektedir.
İndirimli oranlı satışlarda KDV iadesini mümkün kılan düzenleme Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 29’uncu maddesi olup söz konusu maddede aşağıdaki ifadelere yer verilmektedir;
“Bir vergilendirme döneminde indirilecek katma değer vergisi toplamı, mükellefin vergiye tâbi işlemleri dolayısıyla hesaplanan katma değer vergisi toplamından fazla olduğu takdirde, aradaki fark sonraki dönemlere devrolunur ve iade edilmez. Şu kadar ki, 28 inci madde uyarınca Cumhurbaşkanı tarafından vergi nispeti indirilen teslim ve hizmetlerle ilgili olup indirilemeyen ve tutarı Cumhurbaşkanınca tespit edilecek sınırı aşan vergi, bu mükelleflerin vergi ve sosyal sigorta prim borçları ile genel ve katma bütçeli idareler ile belediyelere olan borçlarına ya da döner sermayeli kuruluşlar ile sermayesinin % 51’i veya daha fazlası kamuya ait olan veya özelleştirme kapsamında bulunan işletmeler ile organize sanayi bölgelerinden temin ettikleri mal ve hizmet bedellerine ilişkin borçlarına mahsuben ödenir. Ancak mahsuben iade edilmeyen vergi, Maliye Bakanlığınca belirlenen sektörler, mal ve hizmet grupları ve dönemler itibarıyla yılı içinde nakden iade edilebilir. Yılı içinde mahsuben iade edilemeyen vergi izleyen yıl içinde talep edilmesi şartıyla nakden veya mükellefin yukarıda sayılan borçlarına mahsuben iade edilir.”
Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 28’inci maddesi ise aşağıdaki gibidir;
“Katma değer vergisi oranı, vergiye tabi her bir işlem için % 10’dur. Cumhurbaşkanı bu oranı, dört katına kadar artırmaya, % 1’e kadar indirmeye, bu oranlar dahilinde muhtelif mal ve hizmetler ile bazı malların perakende safhası ve inşaatın yapıldığı arsanın veya konutun vergi değeri ve bulunduğu yeri esas alarak konut teslimleri için farklı vergi oranları tespit etmeye yetkilidir.”
Yani, indirimli oranda KDV iadesini mümkün kılan unsur, uygulanan indirimli oranın genel oran olan %20’den (Temmuz 2023 öncesinde %18) daha düşük olması değil, Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 28’nci maddesinden belirlenen kanuni oran olan %10’dan daha düşük olmasıdır. Bu haliyle, 2023 yılında %10 KDV oranı uygulanan teslim ve hizmetlerle ilgili olarak KDV İade hakkı oluşmayacaktır.
Sonuç olarak, mevcut düzenlemelere göre, %10 KDV oranı uygulanan teslim ve hizmetlerle ilgili olarak KDV İade hakkı oluşmayacağı ve yaptıkları iş ve işlemleri bu durumda bulunan mükellefler açısından, indirim yoluyla giderilemeyen ve iade alınamayan bu KDV’nin ayrı bir maliyet kalemi oluşturacağı değerlendirilmektedir.
