1- Giriş
07.12.2019 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanan 7194 sayılı Kanun ile “Konaklama Vergisi” düzenlenmiştir. Son olarak, 26.10.2021 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanan 7338 sayılı Kanun ile söz konusu uygulamanın yürürlük tarihi 01.01.2023 olarak değiştirilmiştir.
Konaklama vergisi, 7194 sayılı Kanun ile yeniden düzenlenen 6802 sayılı Gider Vergileri Kanununun 34’üncü maddesinde düzenlenmiştir.
Makalemizde; konaklama vergisinin, hesaplanması, faturada gösterilmesi, gider yazılıp yazılamayacağı hususu ile hizmet verenler ve hizmet alanlar tarafından muhasebeleştirilmesi konularını açıklayacağız.
2. Konaklama Vergisine İlişkin Düzenleme
Konaklama Vergisi Uygulama Genel Tebliği’nde konaklama vergisine ilişkin usul ve esaslar belirlenmiştir.
Buna göre;
- Otel, motel, tatil köyü, pansiyon, apart otel, misafirhane, kamping, dağ evi, yayla evi gibi konaklama tesislerinde verilen geceleme hizmeti ile bu hizmetle birlikte satılmak suretiyle konaklama tesisi bünyesinde sunulan diğer tüm hizmetler (yeme, içme, aktivite, eğlence hizmetleri ve havuz, spor, termal ve benzeri alanların kullanımı gibi) konaklama vergisine tabidir.
- Konaklama vergisinin oranı %2 olarak belirlenmiştir.
- Vergi konaklama tesisince düzenlenen faturada ayrıca gösterilecek ancak KDV matrahına dahil edilmeyecektir.
- Konaklama Vergisi aylık olarak ertesi ayın 26. Gününe kadar KDV yönünden bağlı olunan veya işletmenin bulunduğu yerdeki vergi dairesine beyan edilerek aynı sürede ödenir.
Verginin Mükellefi Kimdir.
Verginin mükellefi, konaklama hizmetlerinin sunulduğu tesisi fiilen işletenlerdir.
Konaklama vergisinin mükellefi, verginin konusuna giren hizmetleri sunanlardır. Tesisin mülkiyetinin işletene ait olup olmamasının, tesisin kamu veya özel sektör, 11 gerçek veya tüzel kişiler ya da tüzel kişiliği bulunmayan teşekküller tarafından işletilmesinin mükellefiyete tesiri yoktur.
Konaklama vergisinin uygulanmasında hizmetten yararlananın uyruğuna veya yerleşik olduğu ülkeye bakılmaz.
Mükellefiyet, konaklama tesisi işletenin KDV yönünden bağlı olduğu vergi dairesince, KDV mükellefiyeti bulunmayanlar bakımından ise tesisin bulunduğu yer vergi dairesince tesis edilir.
- Konaklama Vergisinin Matrahı
Konaklama vergisinin matrahı, verginin konusuna giren hizmetler karşılığında, KDV hariç, her ne suretle olursa olsun alınan veya bu hizmetler için borçlanılan para, mal ve diğer suretlerde sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaat, hizmet ve değerler toplamıdır.
Konaklama vergisi matrahına KDV dahil edilmez.
Sunulan konaklama hizmetlerine ilişkin vade farkı, fiyat farkı, kur farkı, faiz, prim gibi çeşitli gelirler ile benzer adlar altında sağlanan her türlü menfaat, hizmet ve değerler de matraha dâhildir.
3- Konaklama Hizmetinin Müşteriye Acenta Tarafından Sunulması
Konaklama hizmetinin müşteriye acenta tarafından konaklama vergisi dahil satılması ve bu durumun konaklama tesisine ispat ve tevsik edilmesi şartıyla, konaklama vergisi konaklama tesisi tarafından konaklama hizmetine ilişkin acentaya düzenlenecek faturada gösterilir.
Acenta tarafından müşteriye düzenlenen faturada konaklama vergisi gösterilmez.
Örnek: Tatil köyü işleten (B) tarafından, 6/8/2023-10/8/2023 tarihlerini kapsayan dört gece her şey dahil konaklama hizmeti, 15/3/2023 tarihinde KDV hariç 2.000 Türk lirası karşılığında (C) acentasına; acenta tarafından da 3/4/2023 tarihinde müşteri (D)’ye 2.400 Türk lirası karşılığında satılmıştır.
Acenta (C) tarafından müşteri (D)’ye yapılan satış konaklama vergisi hariç olarak gerçekleşmiştir. Bu durumda mükellef (B) tarafından konaklayan (D)’ye sadece konaklama vergisine ilişkin düzenlenen faturada aşağıdaki bilgilere yer verilir.
Hesaplanan Konaklama Vergisi Tutarı (2.000 TL x 0,02=) : 40 TL
Genel Toplam : 40
4. Konaklama Vergisi Muhasebe Kayıtları
Konaklama vergisi, konaklama tesislerince düzenlenen fatura ve benzeri belgelerde ayrıca gösterilir. Bu vergiden herhangi bir ad altında indirim yapılamaz.
Hizmet veren ve hizmet alan işletmeler bakımından muhasebe kayıtları aşağıdaki şekilde olacaktır.
Konaklama Hizmetini Veren İşletmenin (Satıcı) Muhasebe Kaydı
X İşletmesi 01.02.2023 tarihinde 2.000 TL karşılığında KDV hariç konaklama hizmeti vermiş olup, söz konusu bu hizmetle ilgili hesaplamalar aşağıdaki gibidir.
| Hizmetin Açıklaması | Tutar(TL) |
| KDV hariç Konaklama Bedeli: | 2.000,00 |
| Hesaplanan Konaklama Vergisi Tutarı: (2.000 x 0,02 ) | 40,00 |
| KDV Matrahı: 2.000 TL | 2.000,00 |
| Hesaplanan KDV Tutarı: (2.000 TL x 0,08) | 160,00 |
| Genel Fatura Toplamı: (2.000 + 160 + 40) | 2.200,00 |
| 100-102-120- Kasa-Banka-Alıcılar | 2.200 | ||
| 600-Yurtiçi Satışlar | 2.000 | ||
| 391-Hesaplanan KDV | 160 | ||
| 360-Ödenecek vergi ve Fonlar | 40 | ||
| 360-01: Konaklama Vergisi |
X İşletmesi tarafından hesaplanan 40- TL Konaklama Vergisi, takip eden Şubat ayının 26’ıncı günü sonuna kadar elektronik ortamda beyan edilerek, aynı süre içinde vergi dairesine ödenecektir.
Konaklama vergisi mükellefleri, bir vergilendirme döneminde vergiye tabi işlemleri bulunmasa dahi bu dönemlerle ilgili olarak beyanname vermek zorundadır.
Konaklama Hizmetini Alan İşletmenin (Alıcı) Muhasebe Kaydı
| 760-770- Pazarlama/Genel Yönetim Gideri | 2.000 | ||
| 760-770- Pazarlama/Genel Yönetim Gideri (Konaklama Ver.) | 40 | ||
| 191-İndirilecek KDV | 160 | ||
| 320-Satıcılar | 2.200 |
Vergiyi doğuran olay, verginin konusuna giren hizmetlerin sunulması ile meydana gelmektedir. Gerek acentalar üzerinden gerekse doğrudan konaklama tesisleri tarafından satışa konu edilen hizmetlerde ise, hizmetin konaklayana sunulması ile vergiyi doğuran olay gerçekleşmektedir.
Konaklama vergisi, mükellefin KDV yönünden bağlı bulunduğu vergi dairesince, KDV mükellefiyeti bulunmayanlar bakımından ise konaklama tesisinin bulunduğu yer vergi dairesince tarh olunur.
Konaklama vergisinin mükellefi, verginin konusuna giren hizmetleri sunanlardır. Dolayısıyla konaklama vergisinin mükellefi, konaklama hizmetlerinin sunulduğu tesisi fiilen işletenlerdir
