Son dönemlerin trendi şirket satışı veya halka arz, “şirketimin değeri nedir” sorusunun daha çok sorulmasına neden olmaktadır. Özet bir şekilde kısaca şirket değeri nasıl hesaplanıyor bir göz atalım isterseniz.
Şirket değeri hesaplanırken üç yöntem kullanılıyor.
1.Çarpanlara Göre Değerleme Yöntemi:
Fiyat/kazanç Oranı, EBITDA (Faiz, Vergi ve Amortisman Öncesi Kar), Satışlar, Defter Değeri gibi şirkete ait finansal değerler, Borsa İstanbul veya yurtdışı piyasalarda işlem gören benzer şirketlerin çarpanlarına göre değerlendirilmektedir.
2. İndirgenmiş Nakit Akımları Analiz Yöntemi:
Şirketin geleceğe dönük (asgari 5 yıllık) satışları, kar marjları, yatırımları ve işletme sermayesi ihtiyacına dönük projeksiyon yapılır ve projeksiyon dönemi boyunca oluşacak nakit akımı hesaplanır. Ayrıca şirket’in faaliyetlerini sınırsız bir süre ile devam ettireceği varsayımı çerçevesinde bir sonsuz değer hesaplanır. Oluşan değer belirli bir iskonto oranı üzerinden bugünkü değere indirgenir.
3. Öz Kaynak Değeri:
Şirketin güncellenmiş aktif değerleri toplamından borçların çıkarılması sonucu kalan güncel öz kaynak değeridir.
Ayrıca yukarıda hesaplana finansal değerler yanı sıra şirketin kurumsal yönetim ilkelerine uyumu, yöneticilerinin başarısı, hissedar ve yöneticilerine olan güven, etik ilkelere uyumu, sosyal sorumluluk başarısı gibi etkenlerin şirket değerine etkisi de göz önünde tutulmalıdır.
|
Uzman değerlemeciler uluslararası bu yöntemlerle şirket değerinizi hesaplarken, şirket sahipleri ve yöneticileri genelde 1.yöntem çerçevesinde EBITDA (Faiz, Vergi ve Amortisman Öncesi Kar) çarpanı ile kafalarındaki şirket değerini çoktan hesaplamaktadır. Diğer yöntemleri dışarda tutup EBITDA çarpanı üzerinden şirket değerleme çalışması yapacak olursak, aşağıdaki örnek topla da şirketin daha az vergi ödemek üzere sunduğu mali tablolarında oluşan değerler ile beyan etmesi gereken mali tablo arasında oluşan değer arasındaki fark ortaya konulmaktadır.
| Dönem Gelir Tablosu | Dönem Gelir Tablosu | Vergi Kazancı/ Değer Kaybı | |
| Hasılat | 100.000 | 100.000 | |
| Satışların Maliyeti (-) | 70.000 | 80.000 | |
| Brüt Kârı/Zararı | 30.000 | 20.000 | |
| Genel Yönetim Giderleri (-) | 5.000 | 6.000 | |
| Pazarlama Giderleri (-) | 4.000 | 5.000 | |
| Esas Faaliyet Kârı/Zararı | 21.000 | 9.000 | |
| Vergi %20 | 4.200 | 1.800 | (2.400) |
| Net Kar | 16.800 | 7.200 | |
| Esas Faaliyet Kârı/Zararı | 21.000 | 9.000 | |
| Amortisman | 1.000 | 1.000 | |
| EBITDA | 22.000 | 10.000 | |
| EBITDA Çarpanı | 10 | 10 | |
| Şirket Değeri | 220.000 | 100.000 | (120.000) |
| 50 |
Tabloda %30’luk Brüt satış karlılığı ile çalışan bir firmanın 16.800 TL kar beyan etmesi gerekir iken brüt kar marjı ve faaliyet giderlerinin daha az vergi ödemek üzere kurgulanması sonucu 7.200 TL kar beyan ettiği durumda oluşan şirket değeri karşılaştırılmıştır.
2.400 TL daha az vergi ödeyen şirketin değeri 220.000 TL olması gerekirken 100.000 TL olarak hesaplanmaktadır. Her 1 birim vergi kazancı! EBITDA çarpanı 10 olan bir firmada şirket değerini ödenecek vergiden 50 kat daha az hesaplanmasına neden olmaktadır. EBITDA çarpanının 15 olması durumunda bu katsayı 75’e çıkmaktadır.
Örnekte şirket karlılığının sadece EBITDA çarpanı üzerindeki etkisi açıklanmaya çalışılsa da hem öz kaynak değeri hem de indirgenmiş nakit akımları üzerinde etkisi nedeni ile şirket değeri üzerinde direk etkisi bulunmaktadır.
Şirketin kazançlarının doğru ve eksiksiz hesaplanması aslen kanuni bir zorunluluk olması yanı sıra sosyal bir sorumluluk ve görev olduğu unutulmamalıdır. Ayrıca hesap verebilirlik, şeffaflık adillik ve sorumluluk ilkeleri gereği kurumsallaşma açısından da son derece önemlidir. Bu yönü ile daha önceden de bahsedildiği üzere şirket değeri sadece finansal değerlerden değil, kurumsallık, güvenilirlik ve etik ilkelere uyumdan etkilenmekledir.
Halka arzın ve kurumsal ve stratejik ortaklıklar kurmanın; kurumsallaşma, vadesiz ve düşük maliyetli kaynak bulmak, güçlü mali yapı oluşturmak, prestij sağlamak gibi birçok faydası göz ardı edilemez. Ulusal veya uluslararası yatırımcılar için kurumsal yönetim ilkelerine uyumlu, güven veren bir firma olmak için de vergi bilincinin son derece önemli olduğu unutulmamalıdır.
Şirket satışlarının ve/veya halka arzın bu denli hızlandığı bir ortamda, dürüst vergi mükellefi olmanın kanuni ve sosyal bir sorumluluk olması yanında kaçırılan verginin aslen 50 katı ile şirketinizin değerinden kaçırdığı utulmamalıdır.
Kurucu Ortak
