Giriş
İklim krizlerinin etkilerinin her geçen gün daha görünür hale geldiği, aşırı hava olaylarının, kuraklık ve sel gibi felaketlerin ekonomik ve sosyal sistemleri doğrudan etkilediği günümüzde, işletmelerin sadece finansal performanslarıyla değil, çevresel ve sosyal sorumluluklarıyla da değerlendirilmesi zorunlu hale gelmiştir. Bu bağlamda, paydaşların hesap verebilirlik talebi giderek artmakta; yatırımcılar, müşteriler, çalışanlar ve kamu otoriteleri şirketlerden daha şeffaf ve güvenilir bilgi sunmalarını beklemektedir.
Sürdürülebilirlik raporlamasında şeffaflık, işletmelerin karar alma süreçlerini, çevresel etkilerini, karbon emisyonlarını, sosyal sorumluluk uygulamalarını ve yönetişim yapısını açık bir şekilde ortaya koymasını gerektirir. Bu durum, sadece paydaş güvenini artırmakla kalmamakta; aynı zamanda uzun vadeli yatırımcıların işletmelere olan ilgisini de güçlendirmektedir.
Hesap verebilirlik ise işletmelerin yalnızca rapor sunmakla yetinmeyip, raporladıkları hedef ve performans göstergelerinin izlenebilir ve doğrulanabilir olmasını ifade eder. Bu çerçevede, sürdürülebilirlik raporları şirketlerin sorumluluk bilincini, risk yönetimini ve stratejik planlamalarını ortaya koyan bir araç haline gelmiştir.
Günümüzde TSRS S1 ve S2 gibi standartlar, işletmelerin bu beklentilere uyum sağlamasında kritik rol oynamaktadır. Şeffaflık ve hesap verebilirlik ilkeleri, sadece raporlama değil, aynı zamanda kurumsal yönetimin temel taşı olarak öne çıkmaktadır. Dolayısıyla, sürdürülebilirlik raporlaması artık gönüllü bir uygulama değil, şirketlerin rekabet gücünü ve uluslararası pazarlara erişimini belirleyen stratejik bir zorunluluk haline gelmiştir.
Türkiye Sürdürülebilir Raporlama Standartları (TSRS 1 ve TSRS 2)
İklim politikasında küresel bir lider olan Avrupa Birliği, Kurumsal Sürdürülebilirlik Raporlama Direktifi (CSRD) gibi girişimler aracılığıyla daha sıkı açıklama gerekliliklerini zorunlu kılarak düzenleyici çerçevesini güçlendirmiştir. Bu değişimin merkezinde, Uluslararası Sürdürülebilirlik Standartları Kurulu (ISSB) tarafından sürdürülebilirlik raporlamasını finansal şeffaflıkla uyumlu hale getirmek için uygulamaya konulan UFRS Sürdürülebilirlik Açıklama Standartları (UFRS S1 ve S2) yer almaktadır.[1]
Sürdürülebilirlik standartları kurulu tarafından belirlenen yeni yönergeler, şirketlerin ticari faaliyetlerinin gelişimi ve bilgi kullanıcıları için karar alma süreçlerinde kullanılmak üzere finansal tabloların hazırlanması ve sunulması üzerinde önemli bir etkiye sahip olacaktır.[2]
Türkiye Sürdürülebilir Raporlama Standartları (TSRS 1 ve TSRS 2) ve ESG
UFRS S1 ve S2’nin ortaya çıkışı, iş ve yatırım alanında yaşanan değişen bakış açılarına bir yanıt niteliğindedir. Günümüzde şirketler yalnızca finansal sonuçlarına göre değil, aynı zamanda toplum, doğa ve yönetişim üzerindeki etkilerine göre de değerlendirilmektedir. Yatırımcılar, tüketiciler ve genel kamuoyu da dahil olmak üzere çeşitli paydaşların daha fazla şeffaflık ihtiyacı, tutarlı ve karşılaştırılabilir sürdürülebilirlik raporlama standartlarına olan ihtiyacı artırmıştır. Uluslararası Finansal Raporlama Standartları (UFRS), UFRS S1 ve UFRS S2 adlı sürdürülebilirlik raporlama standartlarını sunarak bu ihtiyaca yanıt vermiştir. UFRS S1 (Sürdürülebilirlikle İlgili Finansal Bilgilerin Açıklanmasına İlişkin Genel Şartlar), yatırımcı karar alma süreçlerinde önemli rol oynayan sürdürülebilirlik bilgilerine ilişkin genel açıklamaları düzenlemeyi amaçlarken, UFRS S2 (İklimle İlgili Açıklamalar) daha çok iklim değişikliği riskleriyle ilgili açıklamalara odaklanmaktadır. Bu iki standardın varlığının, özellikle karar alma süreçlerinde doğru ve güncel bilgilere ihtiyaç duyan yatırımcılar olmak üzere çeşitli taraflarca erişilebilen ve anlaşılabilen ESG raporları hazırlama konusunda şirketlere net bir rehberlik sağlaması beklenmektedir.[3]
Sonuç
Türkiye Sürdürülebilir Raporlama Standartları (TSRS S1 ve TSRS S2), uluslararası düzeyde IFRS S1 ve IFRS S2 standartları esas alınarak hazırlanmış ve Türkiye’deki işletmelerin sürdürülebilirlik raporlamasında küresel karşılaştırılabilirliği yakalamasını amaçlamaktadır.
TSRS S1, işletmelerin sürdürülebilirlik raporlamasında genel ilkeleri, bilgi sunumunu ve raporlama çerçevesini belirlemekte; şeffaflık, güvenilirlik ve tutarlılığı garanti altına almaktadır. TSRS S2 ise iklimle ilgili riskler ve fırsatlara odaklanarak, işletmelerin iklim değişikliği bağlamındaki finansal etkilerini, emisyon azaltım hedeflerini ve geçiş planlarını kamuya açıklamalarını zorunlu kılmaktadır. Bu iki standart birlikte değerlendirildiğinde:
- Türkiye’nin uluslararası sürdürülebilirlik raporlama ekosistemine entegrasyonu güçlenmektedir.
- Sermaye piyasalarının güvenilirliği ve yatırımcı güveni artmaktadır.
- İşletmelerin çevresel ve sosyal sorumluluk bilinci yükselmekte ve
- Türkiye’nin AB’nin CSRD (Kurumsal Sürdürülebilirlik Raporlama Direktifi) gibi düzenlemelerle uyum kapasitesi artarak, dış ticaret ve uluslararası yatırım açısından stratejik avantaj sağlamaktadır.
Dolayısıyla, TSRS S1 ve S2, yalnızca bir raporlama aracı değil; aynı zamanda Türkiye’nin ekonomik, çevresel ve sosyal sürdürülebilirlik politikalarını güçlendiren, uzun vadeli kalkınma vizyonunu destekleyen bir düzenleme olarak değerlendirilmektedir. Bu iki standardın (TSRS S1 & S2) benimsenmesinin, şirketlerin ESG performansları hakkında daha şeffaf ve hesap verebilir bilgiler sağlamasını kolaylaştırması ve bunun da paydaşların daha iyi karar alma süreçlerini desteklemesi beklenmektedir.
Kaynakça
Noureddine Nadjib, benyakhlef Kamel, Corporate Carbon Transparency in the EU: The Transformative Role of IFRS Sustainability Standards in Auditing and Reporting (2025) International journal of economic performance
Daniel Alberto Grajales Gaviria vd. Accountıng Mechanısm To Measure The Envıronmental Impact Of Industrıes In The Aburrá Valley And Its Applıcatıon Of The General Dısclosure Requırements Related To Fınancıal Informatıon On Sustaınabılıty (Ifrs S1) And Clımate-Related Dısclosures (Ifrs S2), RGSA – Revista de Gestão Social e Ambiental s.2
Putri Dwi Wahyuni, The Role of IFRS S1 and S2 in Enhancing Transparency and Accountability of ESG Reports: A Systematic Review , Asian Journal of Economics, Business and Accounting s.2
[1] Noureddine Nadjib, benyakhlef Kamel, Corporate Carbon Transparency in the EU: The Transformative Role of IFRS Sustainability Standards in Auditing and Reporting (2025) International journal of economic performance
[2] Daniel Alberto Grajales Gaviria vd. Accountıng Mechanısm To Measure The Envıronmental Impact Of Industrıes In The Aburrá Valley And Its Applıcatıon Of The General Dısclosure Requırements Related To Fınancıal Informatıon On Sustaınabılıty (Ifrs S1) And Clımate-Related Dısclosures (Ifrs S2), RGSA – Revista de Gestão Social e Ambiental s.2
[3] Putri Dwi Wahyuni, The Role of IFRS S1 and S2 in Enhancing Transparency and Accountability of ESG Reports: A Systematic Review , Asian Journal of Economics, Business and Accounting s.2
